Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne jest największym miejskim przewoźnikiem w Lublinie. Należy do niego ok. 75 proc. rynku publicznego transportu pasażerskiego. Jego pojazdy codziennie pokonują odległość równą niemal półtorej długości równika, zapewniając tysiącom osób transport do pracy, szkół, sklepów, punktów usług, miejsc rozrywki czy rekreacji. Flota lubelskiego MPK liczy 217 autobusów i 65 trolejbusów. Ich średni wiek przekracza 13 lat. Większość z nich przejechała po pół miliona kilometrów i więcej.
Mimo tak zaawansowanego wieku i wyeksploatowania, znajdują się w stosunkowo dobrym stanie technicznym, oraz zapewniają pasażerom bezpieczeństwo podróżowania. Tradycje zbiorowej komunikacji w Lublinie sięgają drugiej połowy XIX w. i są związane z transportem konnym. Powstanie właściwej komunikacji miejskiej łączone jest z datą 1 stycznia 1929 r. 75 lat temu Magistrat, niezadowolony z usług ówczesnych przewoźników, powołał do życia przedsiębiorstwo Autobusy Miejskie Miasta Lublina. Jego celem było jak najlepsze rozwiązywanie problemów komunikacyjnych mieszkańców. Te same zadania stoją przed MPK. Od stycznia 1998 r. funkcjonuje ono jako spółka z o.o., której jedynym udziałowcem jest Gmina Lublin. W przeszłość odszedł system nakazowo-rozdzielczy. Drogi działania miejskiego przewoźnika zaczęły wyznaczać mechanizmy gospodarki rynkowej. Od kwietnia br. MPK wdraża, akceptowaną przez pasażerów, pro społeczną strategię funkcjonowania. Jej wyrazem jest rezygnacja z osiągania zysku za wszelką cenę, utrzymywanie promocyjnych - jednych z najniższych w kraju - cen na podstawowe bilety, obsługa nierentownych i nisko rentownych linii komunikacyjnych. Ta strategia przyciągnęła na powrót do MPK pasażerów, którzy z początkiem roku odpłynęli do innych przewoźników.
Przedsiębiorstwo od kilku miesięcy, w większym niż w przeszłości stopniu, koncentruje się na potrzebach klientów i żywo na nie reaguje. Jesienne rozkłady jazdy, po raz pierwszy od lat, zostały opracowane we współpracy z zarządami spółdzielni mieszkaniowych i przedstawicielami rad osiedli; dokonywane w nich na bieżąco zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom pasażerów.
Ważnym środkiem komunikacji z nimi stał się Internet. Na stronie domowej MPK można znaleźć informacje historyczne i najbardziej aktualne, w tym rozkłady jazdy i okresowe zmiany w kursowaniu pojazdów poszczególnych linii. Dziś, przed wyjściem z domu, można dokładnie zaplanować podróż miejską komunikacją. Wystarczy zajrzeć na interaktywną mapę komunikacyjną Lublina, opracowaną wspólnie z Lubmanem, i przed własnym komputerem zaplanować trasę podróży.
MPK, jako jedyny w Lublinie przewoźnik miejski, świadczy usługi publiczne w zakresie przewozu osób w rozumieniu Rozporządzenia Rady EWG nr 119/69 z późniejszymi modyfikacjami. Oznacza to, że jest zobowiązane do przewozu osób nie tylko za pełną odpłatnością, ale także upoważnionych do przejazdów ulgowych i bezpłatnych.
Autobusy i trolejbusy MPK, na ponad 50 stałych liniach komunikacyjnych, przewożą miesięcznie ok. 6 mln osób. Niespełna 53 proc spośród nich ponosi pełną odpłatność za przejazd; pozostali korzystają z przysługujących im ulg. Ok. 10 proc wszystkich pasażerów jest uprawnionych do przejazdów bezpłatnych.
Ciężar rozbudowanego systemu ulg i przejazdów bezpłatnych ponosi przewoźnik, który zgodnie z wytycznymi unijnymi powinien otrzymywać pełną refundację kosztów usług świadczonych po cenach niższych od rynkowych. Z raportu o stanie komunikacji miejskiej w Polsce, opracowanego przez Izbę Gospodarczą Komunikacji Miejskiej w 2000 r., wynika, iż wpływy z biletów pokrywają średnio ok. 70 proc kosztów funkcjonowania komunikacji pasażerskiej. W lubelskim MPK w pierwszym półroczu br. sięgnęły 72 proc. Przychody z innych usług, w tym reklam, a także gminna refundacja przejazdów ulgowych, nie równoważą kosztów działalności spółki. Stąd też bilans funkcjonowania lubelskiego przewoźnika jest ujemny, brakuje środków na odnowę taboru. Dodać do tego trzeba, że oszczędności, które uzyskano w wyniku restrukturyzacji przedsiębiorstwa oraz polityki zaciskania pasa, zjadają wydatki na drożejące paliwo.
Swą przyszłość MPK wiąże z unowocześnieniem floty, tak by była ona jeszcze bardziej przyjazna środowisku i pasażerom. Oczekuje się, iż wspólnie z właścicielem - Urzędem Miasta - powstanie zintegrowany program rozwoju transportu publicznego, który stworzy podstawy do ubiegania się o środki z funduszy strukturalnych na potrzeby komunikacji miejskiej. Doświadczenia innych państw dowodzą, że może to być realne. Wystarczy przypomnieć, że znaczna część infrastruktury komunikacyjnej w Hiszpanii i Portugalii została sfinansowana z funduszy UE. Pierwsze kroki w przyszłość zostały poczynione. Latem na ulicach Lublina testowano nowe autobusy, podjęto rozmowy na temat możliwości wykorzystania sprężonego gazu ziemnego jako paliwa w autobusach jutra. Zakupu pierwszej partii nowych autobusów należy oczekiwać w nadchodzących latach. Równolegle z odnową taboru autobusowego projektuje się rozbudowę bardzo przyjaznej środowisku trakcji trolejbusowej.
Opracowana w przedsiębiorstwie, wstępna strategia rozwoju trakcji trolejbusowej do roku 2010, przewiduje połączenie tym ekologicznym środkiem transportu dużych dzielnic mieszkaniowych, jak Czechowa, Czubów, Kalinowszczyzny, Felina, LSM, Nałkowskich, Sławinka, Węglina. Realizacja tej koncepcji będzie wymagała budowy wielu kilometrów sieci, podwojenia taboru trolejbusowego, wydatkowania sporych pieniędzy. Z wstępnych symulacji wynika, iż w rozbudowę trakcji trolejbusowej w najbliższych latach należałoby inwestować ok. 11 mln zł rocznie. W planach MPK jest nie tylko odnowa taboru, ale także wprowadzenie biletu elektronicznego. Doświadczenia wielu miast w świecie wskazują, że odwrotu od karty magnetycznej nie ma. Jest tylko kwestią czasu, kiedy zostanie upowszechniona ona również w pojazdach MPK Lublin. Zapowiedź wdrożenia w całym kraju elektronicznej legitymacji studenckiej może przyspieszyć decyzję w tej sprawie. Fragmenty wystąpienia Prezesa MPK Lublin sp. z o.o. p. Grzegorza Jasińskiego